Tuté asevin sì ioang

Nìsok oel tolìng nari relur arusikx alu Tute asevin sì ioang. Lu vur awnomum nìltsan. Srefpìl oe, smon ayngaru: sempul kä ne sray fte rivawn ayuti yoa ayewro. Krra tätxaw po yak si ulte run narlora kelkuti. Po yom wutsoti ulte hahaw tsatsenge, ngian kea suteti ke ultxarun. Krra mì rewon hum, munge 'ewllit alu rose slä tutan a fkol leykatem pot ne swirä, srer sì new tspivang pot. Tsakrr pol tung futa sempul hum, slä peyä 'ite zene ziva'u fte rivey hu swirä. 'Ite tsakem si ulte maw krro swirä yawne slu poer ulte tìyawn peyä leykatem pot ne'ìm ne tutan. Fìvurit fkol ngop mì oeyä atxkxe sre stum zìsìt amrrvol (slä vur letsim za'u ta Franse).

Ta rel arusikx leTseski alu Panna a netvor (Maiden and the Creature)

Fìrel arusikx lu mipa srey vurä a keteng lu nì'it. Ioang lolu 'ewana eyktan a tutél alu zeyhemyu leykatem ne swirä taluna po lolu fe' sì txanew. Tsakrr tìng poru 'ewllit ulte txo pol rayun tutéti a poeru yawne slu po srefwa 'ewll terkup, latem ne tutan nìmun.Txo ke rayun, layu swirä tì'ì'avay krrä. Kop frapoti a eyktanur kìte'e si, leykatem zeyhemyul ne ketenga ayu letrrtrr alu tsngan, snokfyan fu krrwìntxu, natkenong.
Krra sempulìl munge 'ewllit, ioangìl spe'e pot, ulte 'ite peyä za'u fte poru tìhawnu sivi ulte rawn sempulit sko spe'etu.

Tsakrr 'ite rey tsatsenge ulte ayhìte'esiyu fmi srung sivi poeru sì ioangur fte yawne slivu fìtsap (taluna fo new slivu sute nìmun), ngian 'ite hifwo. Aynantangìl run sì fewi poet, slä ioang hawnu poet, hufwa aynantangìl skxir seyki pot. Krra 'itel tse'a ioangit leskxir, poe tätxaw ulte vewng pot ulte vur verar nìfya'o a tsun fko srefivey.
Lu lahea sìketeng, slä, ke new oe pivlltxe frau't.
Ngian, txo pawm oet ngal ftxey lu pxan fwa kä ne kelku relä arusikx fte tivìng nari fuke, plltxe oe san Txo sunu ngar mipa srey vurä aspuwin, kivä. Txo nulnew vurit letsim, 'ì'awn mì helku sìk. Fko rol mì rel arusikx pxìm ulte fìkem lu txantsan 'awlo sì melo, slä tsakrr, tsaw nì'aw sleyku vurit kì'ong. Lu ngim nìhawng ulte rel letsim lam oer sìltsan nì'ul. Slä fì'u lu nì'aw säfpìl oeyä.

Aylì'u akeawnomum:
zeyhemyu - witch
kìte'esiyu - servant; serving person

Tsawl slu

'Efu oe nitram. Oeyä paynäpll tsawl slu nìwin, stum nìfya'o aketsukspaw. Maw mehintrr, prrnesyul latem ne hì'ia tangek ulte var tsawl slivu. Ayrìk letsim nìk'ong tererkup ulte oel 'aku sat.

Sngä'ikrr: Panpäpllur lu prrnesyul

Maw mehintrr. Tìketeng apxa, kefyak?

Ha oel vayewng 'ewllit nì'it ulte sìlpey tsnì tsaru layu fpom.

Mipa kelku paynäpllä

Kxawm ayngal zerok futa oe sngolä'i vivewng paynäpllit. Nìsngä'i oe yemfpay si tsar mì sngal payä. Maw mevospxì ayrìkìl ngop letama holpxayit ngrrä, ha pe'un oel futa kin kelkuti alahe.
Tìng oel huruti 'ewllä (alu flower-pot) ulte yem skxevit nekll sì 'akrat sì nenit sìn skxevi (munea hapxì 'akrayä sì 'awa hapxì neniyä). Set ayrìkit hu ayngrr yem nemfa 'akra. Lu hasey, mì mevopeya trr vospxìyä amuve.

Krra tsakem soli, tseri oel futa uo 'awa rìk wäpan prrnesyul! Ngal tse'a nìteng, srak? Set, maw vomuna trr, prnesyul lu apxa nì'ul ulte snerä'i 'ivong. Fpìl oel futa lu aungia a paynäpll lu lefpomtokx ulte tsawl slayu.
Fì'ewllur ke lu säfngo' azey. Kin nì'aw tìsangit, slä kea tìsomit. Rey nìswey mì ayuk, tsawkel atxur sleyku por ayrìkit atun ulte paynäpll ftang tsawl slivu. Nì'it payä nì'aw, txana payìl ska'a 'ewllit. Ha lu ftue - ke zene fko stum kekem sivi.
Krra tsawlhì' tseyä 'ul, oel tayìng fmawnit ayngaru.

Tìk'ìn

Fìkintrr lolu oer tìk'ìn. Fa lahea aylì'u, aynumeyur lolu tìk'ìn - ke zolene fo kivä ne numtseng, ha lolu tìkì'n oeyä meiter. Tafral pe'un oel futa tìkangkem ke sayi oe nìteng (kezemplltxe, zolene oe vivin eyktanit oeyä fte tivung tsat). Tsakrr oeyä soaia a'änsyem sop ne ayram. Meite uvan letokx sami (fa sä'o a fwi) ulte muntxatel vewng mefot, oe tamìran ka ayram fa mehinam (tsolun oe sivar letokxa sä'o a tul, slä... lu oe ngong). Yafkeyk lolu txantsan - tsawke lrrtok si, herwì apxay, ya asang. Tsun fko tsive'a futa zìsìkrr awew sngä'i slivu meyp, mì sengo herwì 'ìp ha zeswa lu tsuktse'a.
Slä mì ayuk tìwew mi yora' ulte tsunslu fwa emza'u hilvanit fa fwa tìran sìn tskxepay (oe tsakem soli fte wivo sähenat alu tsyeym. Zìsìkrrmì asom fko zivene slivele, fpìl oe).
Ayngaru ayrelot:

Ramtsyìp a ta tskxepay

Herwì a sìn utral

Hetxayo

Kelku mì herwì

Payfya sì tskxepay

Keftxo fwa tìk'ìn 'i'a ulte trrmuvay sngä'i tìkangkem nìmun.

Äo kllte

Nìawomum (skxakep), oe uvan alu nì'Ìnglìsì geocaching seri. Ngal kanom ta weptseng säomumit a peseng fkol sähenat alu tsyeym wolan ulte fmi rivun tsat. Fkeytok hola fnel atxin tsyeymä:
- tsyeym letrrtrr - ngal kanom klltsengit tsyeymä ulte run
- tsyeym hu hola tìftang - nga zene fivrrfen hola tsengit fte kivanom aysäomumit a ngal kin fte klltsengit tsyeymä tiviam fu rivun
- ingeyntsim - nga zene kxeykivakx ingeytsimit (alu solve nì'Ìnglìsì) fte tsyeymit rivun.

Tengkrr rerun tsyeymit, ngal pxìm frrfen sengit a ke smon ngar fu run tsengit a ngal ftem stum fratrr, slä ke tsoleri vay set. Ulte tsyeym tsun tivok klltet, utralit, sponot, slärit fu tskxet, fu pxaya tsengit alahe.
Set oel hu lertu rerun tsyeymit a feykrrfen moeru sengit a äo kllte. Moe fpxäkìm ne ayrong ulte fwew ayaungiati a ngopyu pamrel soli tsatseng. Kxamlä rongo pay slele, ha zene moeru livu aysä'o fte tsivun sivop mì fay sì tìvawm (mehawnven sì pxen a wä fay, atan).

Set moel emzola'u fratìnvit, ha omum tora klltsengit tsyeymä. Haya kintrr srefey nìkemweypey, taluna tsyem layu moeyä. Peu lu tsyem? Lu sähena, peseng fkol yem aungiati sneyä (fte wivìngay tìfrrfenit sneyä) ulte tsun srivìn ayuti a mì sähena yoa lahea ayuti. Plltxe ngal fayluta lu tì'o a fpi lekye'ung? Kxawm, plltxe oe, slä txampxìti tseymä sutel letrrtrr tsun  tivaron. Ayrong fkeytok fpi sute a sunu foru ayhem azey.
Srake fmilvi aynga kivä moehu fuke?

Paynäpll

Kezemplltxe, kxawm fraporu smon mauti alu paynäpll. Lu koum hu ayrìk a mì fäpa ulte lu kalin sì ftxìlor. Krro krro awngal kanom tsat. Nìsyen tsakem soli krrka Krìsmas.

Ngian, fìalo muntxate oeyä poltxe fayluta tsunslu fwa fko tsawl sleykivu paynäpllit mì helku nìftue fa mesyokx sneyä. Aminam tsat mì fuktsyìp.
Tsasäfpìl sunu oer, ha ramun oel aysäomumit a tsateri ulte nìngay lu ftue.
Nì'awve, zene paynäpllit kivanom, nìlun. Srefwa yom tsat, mun'i ayrìkit ta fäpa. Tsun sivar tstalit,slä ftue nì'ul lu fwa ayrìk kxakx fa mesyokx (plltxe fkol futa tsakemìl keng tìng kumit sìltsan nì'ul). Set ayrìk yemfpay si mì fay, ulte pey wum mevospxìo-o.
Krrka fìkrr ayngrrtsyìp tsawl slayu ta ayrìk ulte tsakrr tsun yivem tsat ne 'akra ulte vewng tsat.

Maw 'awa vospxì 'awvea ayngrr srerer

Tsakem soli oe ulte lam oer, futa kum lu fe' nì'aw. Ayrìko slu ukxo, zolup ulte lam fwa 'ewll tererkup. Mun'i oel ayrìkit a lu ukxo sì fe' ulte maw 'a'awa trr ayngrrtsyìp srer! Säflä!

'Ewll lam alaksi fte yivem nemfa kllte

Maw lahea kintrr ayngrr tsawl slu nì'ul ulte fpìl oel futa ye'rìn oel yayem 'ewllit ne 'akra. Sreferey nìprrte'!

Ngian, paynäpll tsawl slu txana krr srefwa tìng mautit (ulte 'ewll slu apxa). Krrnekx stum mrra zìsìt, krra vewng nìltsan. Keng txo awngal mautit ke kivanom, lu pxan fwa fmi, taluna 'ewllìl paynäpllä tìng onlora fahewit a sunu. Txo flayä awnga, wìntxu ayrelit zusawkrrmì.

Ftxozä tsyoklìtä

Hama muntrr fkol vezeyko ftxozäti tsyoklìtä. Lu ultxa suteyä a foru sunu tsyoklìt (kezemplltxe) ulte frapo tsun kivanom fu mivay' ketsrana ayfnelit tsyoklìtä fu syuve a nga' tsyoklìtit. Oel molay' payoangit a yemfpay si mì fay a ta tsyoklìt sì mauti arim (lemon) sì mauti arìkean (lime). Lolu ftxìlor nìtxan, nang!
Nìteng fko tsun niväk aynaerit a ta tsyoklìt ulte nivìn, yivom sì kivanom ayuti a fkol ngolop ta tsyoklìt. Tìng nari:

Pa'li a ta tsyoklìt

Fnel pa'liyä a ta teyra tsyoklìt

'Emyu syuveyä a ta tsyoklìt

Tse, nìngay ke tsole'a oel hìmtxanit tsyoklìtä fìtxan nafì'u vay set.
Trr'awvamo oe hu me'ite kä ne 'ora fte fwivi fä sä'o alu skate. Taluna yafkeyk lu wew nìtxan, yo 'orayä slu ne tskxepay ulte fwa fwi lu kxuke. Fìkem ke len pxaya zìsìto li, ha sweylu txo sivar tsat.

Ke omum fkol krrit a pehrr fìkem len zusawkrrmì nìmun.