'Ok ultxayä meyktanä anawm

Fìtrr oel frrfen hu soaia tsrayit alu Kroměříž (nìtseski) fte tsive'a tìlenit alu 'ok ultxayä meyktanä anawm. Mefo lolu eyktan 'Awstrìyayä alu Frans Yosef A'awve sì eyktan Rusiyayä alu Alesanter Apxeyve ulte ultxa soli fìtsap mì zìsìt apxevozammrrzampxevomrr (1885).

Meyktan hu muntxate

Tsa'ok lolu ftxozä apxa - fratsenge tsun fko tsive'a sutet a mì aypen leftxozä sì a'eoio, makto fa'lit a aysamsiyut a mì aypen le'okvur, famseotut. Nìftue fkol kanom tì'efut a spuwina krr tätxaw.

Meite hu mesuté a mì pen le'okvur

Nìteng tsolun fko fivrrfen kelkut alu nì'ìnglìsì castle. Meyktanìl tok fìtsenget ulte sute tsun pivlltxe mefohu tengkrr tìran kxamlä aymo kelkuä. Tsakem sunu meiter oeyä ulte mefo pawm teri fra'u a nolew ivomum.

Krra hum ftu kelku, meite oehu kolä ne mo ayrì'ìrä. Aynga fmoli tsakem sivi, srak? Lu 'ipu krra fko näpìn mì sä'o a rì'ìr si relur fkeyä nìtsleng. Slä fya'o kxamlä pxaya sä'o rì'ìrä ke lu ftue kaw'it! Ngal tse'a pxaya rì'ìrit ngeyä ulte ke omum fya'ot a tsafa tsun nga vivar kivä. Zene sivar pxunit fte rivun salewfyat angay.

Mo ayrì'ìrä

Rì'ìr atsleng

Ramunong atxewluke

Nìngay koläteng awnga fìtrr nìfya'o a sunu.
Txo nivew tsive'a nì'ul, tìng nari

Aylì'u akeawnomum:
sä'o rì'ìrä - mirror (tool of reflection)

Tìyusur ayyayoä lefngap

Muntrram oel hu meite yarmur ayyayoti lefngap. Kem a hek, srak?
Kelkul säwìntxuä vezeyko fìkemit, taluna ayyayo lefngap kllkxem äo taw apiak ulte zene fko yivur sat krro krro. Stum tsìvola sute zola'u fte fìkem sivi. Lolu tìlen alu nì'ìnglìsì CITO, krra ayfwewyu aysyeymä (slä kezemplltxe ketsrana sute tsolun ziva'u nìteng) lesara kemo si, natkenong 'aku sngelit na'rìngta. Tengkrr yur, tsun fko livang mìfat yayoä lefngap nìno. Fko srung si ulte tse'a ayuti a eltur tìtxen si.
Oel syolep hola relit, tìng nari.

Oeyä meite

Aylì'u akeawnomum:
yayo lefngap - aircraft (lit. metalic bird)
kelku säwìntxuä - museum (lit. home of presentation)
fwewyu aysyeymä - geocacher (lit. on who searches for treasures)

Tsawkeyä tì'usìp sì tìsruser

Hama trrpuve awngar lolu skxom a tse'a 'uot azey alu uk a sop ka yo'ko tsawkeyä. Txo fkol tamok tsengit aeyawr, tsun tsive'a futa tsawke 'ìp swawo ulte srer nìmun. Tìfkeytok lu steng pxel sreton'ong, slä tsawke ke kllza'u, ki ftang nivrr nì'aw, taluna uk apxa a ta tsawke txonä sop ka pum. Mì oeyä atxkxe uk lolu hì'i nì'aw, ha tìvawm ke slamu. Fko tsun tsive'a fì'ut 'awlo mì a'a'wa zìsìt nì'aw. Yafkeyk lolu laro, ha ftue lu fwa tìng nari.
Txo yafkeyk lolu fe' mì tseng ayngeyä, nìn firelit. Oeyä lertul syolep tsat fa vawma sä'o fte hivawnu menarit sneyä.

Aylì'u akeawnomum:
tsawke txonä - moon (lit. night sun)
vawma sä'o - dark glass, something what helps you see eclipse safely

Pamtseo leftxozä

Zera'u krr ftxozäyä ulte numtsengìl pamtseoä vezeyko tìlenit alu säwìntxu aynumeyuä. Pamtseori fa 'otxang sì syeha oeyä 'ite nume, slä mì fìsäwìntxu rol hu apxa pongu aynumeyuä, taluna lu sngä'iyu mi.

Fìtìlenìl tok tsengit a'eoio (alu church). Pxaya tute zola'u fte yivune ulte pxaya fnelit 'otxangä fkol sar tengkrr pamtseo si. Kop lahea pongu aynumeyuä ftxulì'u wayur a plltxe a teri tìngusop kifkeyä.

'Otxang apxa alu organ

Pxaya tute, kea mektseng

Apxa pongu rolyuä

Nìngay sunu oer fìtìlen ulte trrìri krra 'ite oeyä pamtseo sayi mì säwìntxu sreferey oe nìprrte'.

Vur a teri vosìnga eyktan vospxìyä

Srake ayngar smon vur a teri vosìnga eyktan vospxìyä? Lu vur a plltxe fko evengur sre fwa hahaw.
Lu sa'nokur meite. 'Awa a mefokip lu 'ite a ke ngay, sa'nokur ke lu yawne ulte tìng poer sonit angäzìk. Pum a'aw lu fwa munge fkxenit alu strawberry nì'ìnglìsì mì zìsìkrr awew.
Fì'ite zene kivä ne na'rìng fte fwivew fìfkxenit ulte run vosìnga tutanit. Fratutan lu eyktan vospxìyä a'aw. Eyktan vospxìyä asom srung si ulte poel tel fkxenit.
Slä omum oel futa tsaw ke lu vur nì'aw, tsaw tsunslu! Fìrelit oel syep sre srr akinä. Lu fnel fkxenä a tsawl slu nìlkeftang. Slä tsawke lrrtok ke si, ha ke srefey oel futa livu tsukyom. Ngian menariru sunu fwa tsun tsive'a fì'ut.

Txon tìftiayä

Fìtxon lu Txana txon tìftiayä. Mì sray awngeyä lu numtseng apxa a fkol tsun fivrffen fte tsatìlen tsive'a. Oe hu meite kolä tsatsenge ulte ayuti a eltur tìtxen si tse'a fa pxoeyä aynari.

Meitel oeyä nìn eltuti lefngap

Aynumeyul numtsengä wìntxu fraporu humit sìsteftxawä. 'Awa tutan yemfpay si tsyokxur sneyä mì tasoma pay lefngap. Lahea tìftiatul ngop payit a nrr.

Pay a nrr mì sìvawm

Nìteng fol tsolun ngivop ramtsyìpit apxusor. Tsakem ke lu lehrrap ulte fko tsivun tsakem sivi mì helku fa sä'o afyin.

Ramtsyìp apxusor

Lahea sutel wìntxu uranit a slele mì ora a luke pay. Lolu uran asyo a slele mì ya azey. Tsole'a pxoel fya'ot a tsngal 'ìp mì lahea tsngal krra fkol yem payit mì fìtsngal. Ayfrrtu tsolun stiveftxaw ta'lengit sneyä fa sä'o a ngop apxa ayrelit ayuä ahì'i ulte mivay' ayfahew.

'Ewana toktor oeyktìng

Ulte nìteng tsatsenget tok ayreltseol a weyn relit mì ta'leng, taluna sìftiatu alu suteé zene livu lor :)

Hì'ia mesìftiatu awawneyn

Kop oel rolun kemit a sunu oer - tìfwusew tsyeymä. Ke lolu tenga kem pxel nì'ìnglìsì geocaching, slä kem asteng - zolene fko rivun pxeya tsengit, stivarsìm pamrelviot ulte ngivop lì'uti azey. Krra lì'u lu eyawr, fkol tel syuvet akalin. Kezemplltxe, oe floleiä!

Oeyä tsyeym akalin

Nìngay tsatìlen pxoeru sunu - tìftia lu 'o'!

Aylì'u akeawnomum:
txasoma pay lefngap - melted metal (lit: hot metallic water)
pay a nrr - luminiscent liquid
ramtsyìp apxusor - volcano (lit: exploding hill)

Tìk'ìn

Kintrram lolu oer tìk'ìn (nì'i'a!) hu soaia. Awnga tolok tsengit a lok ayram alu Jeseníky. Lora tseng fte kelku sivi - spulmokri tsatsenge tìkangkem ke si, tìfnu, ayramtsyìp fratsenge.... Awnga sop nì'it ka ayram, slele mì ora angawnop ulte tse'a sengit a eltur tìtxen si.
Oel syolep ayrelot, tìng nari:

ram apxa frato mì fìkllpxìltu (Praděd)

'ora angawnop a fkol sar fte syurati sleykivu fa pay

'ora prrwllä - ayyomhì'ang tsawl slu fitsenge

sä'o a kxäkx tskxet a nga' tsyeymit lefngap (former golden mill)

mì na'rìng ayioangä

Yafkeyk ke lolu yo' - krro som lu nìhawng, krro tompa zerup, slä zene fko srefivey fì'ut.
Tìk'ìn lu krr a sunu, slä txan ke nìtam.
Txo nivew tsive'a ayrelit nì'ul, kä fìtsenge.

Zìsìkrr aysyulangä a'usong zola'u nìmun

Zìsìkrr awew kolä neto (tse, fpìl oel futa fìzìsìt kxawm ke zola'u ke li :), stum kea herwì ke zalmup). Aysyulang sngä'i 'ivong ulte tsaw sunu menariru, keng fko tsun tsive'a ayhì'angit. Tìng nari oehu.

Tsopì 'ewll alu lungwort

'Ewll alu coltsfoot

Hì'ang arìkean tìran ka fya'o

Ayrel arusikx alu Hobbit, hapxì amuve

Sre 'a'awa trr tsole'a oel muvea hapxìt relä arusikx alu Hobbit. Pxaya tute poley nìkemweypey fte tsive'a tsat. Fyape fperìl oe tsarelteri?

Tauriel

'Awvea hapxìt fkol ngolop fa puk Tolkìnä luke kea tìlatem. Fìhapxì amuve lu keteng. Sute alahe srer mì vur, slä fì'u ke lu kxeyey. Sunu oeru tuté alu elfì Tauriel, lu poe tstunwi ulte new hivawnu kifkeyt nìwotx, ke nì'aw atxkxet ayelfìyä.
Tengkrr 'awvea hapxì lu vur a fpi eveng sre fwa hahaw, hapxì amuve lam oer na tìhawl vurä alu Eyktan aypawzekwäyä. Pxaya hapxìt relä arusikx ngopyul solung, txokefyaw rel arusikx livu pup, tì'efumì oeyä. Puk letsim ke lu ngim, nìngay.

Ram a tsaäo toruk hahaw

Ke pereng oe ftxey tsaysìlatem lu sìltsan ftxey lu fe' - frapo zene pive'un nì'awtu. Nì'aw lu vur aketeng. Slä lu pxan fte tivìng nari. Toruk a zong aysyeymit lu kosman hufwa tse'a oel pot mì sìronsrel nìketeng.

Toruk

 Tsun fko pivlltxe san Fìrel lu säflä apxa sìk. Rel torukä fko tsun tsive'a mì sawsìp sawtuteyä, keng fkol ngop reltsyìp arusikx fa Lego. Txantsan nì'aw!

Aylì'u angawnop:
elfì - elf
Eyktan aypawzekwäyä - Lord of the Rings
tawsìp sawtuteyä - aircraft

Naer

Sunu Na'viru fìnaer aean.

Utral anusrr

Zera'u tì'i'a zìsìtä, ftxozä sim. Fìtrr mì sray ayoeyä lu sä'eoio a neykrr utralit leftxozä. Pxaya tute starsìm 'awsiteng, fko pamtseo si ulte rol sìrolit a'eoio ulte nì'i'a utral leftxozä sngä'i nivrr.

Oel tolok tsatsenget hu mevenge oeyä. Fpìl oel futa frapo 'efu nitram nì'ul nì'it.

Tìza'usärìp

Pxiswawam oel tse'a relit arusikx alu Tìza'usärìp. Eltur tìtxen si a tsarel len mì seng a mìkam aysanhì. Hola sute tswayon fa tanhìsìp ne tsawla syeprel fte zeykivo tsat.

Slä fekem lolen - pxaya tanhìsìp alahe slu fwel ulte sngelìl a fkol ngop skola'a tanhìsìpit suteyä awngeyä. Nì'aw 'awa tutan (George Clooney - tswayonyu a lu poru aylie apxay) sì 'awa tuté (Sandra Bullock) emrey. Lu poru nì'aw hìma ya, ha mefo fmi wivo tanhìsìpit apxa alu ISS.

Fìpum lu mek sì fwel nìteng taluna sngel ulte nì'aw tuté fpxäkìm tsanemfa; tutanìl txìng poet fteke tiverkup mefo nìwotx. Fìsìpur ke lu kea syura, tsaw ke tsun tivätxaw ne 'Rrta, nìteng ke tsun wivo lahea sìpit.
Tutél nolew tiverkup luke ya. Lolu poru unil a tutan tätxaw ulte tìng poer tìomumit a pehem si. Tsakrr pol reykikx tanhìsìpit, ngian sìpur ke lu syura letam fte wivo 'Rrtat. Nìsìlpey pol ultxarun lahea sìpit a zup ne 'Rrta nìwin. Poe fpxäkìm nemfa fìsìp (fa sä'o a ska'a txepit) ulte fa syayvi atxan kllpä.

Oe nolew tsive'a fìrelit taluna oel inan vurvit. Ngopyul plltxe fayluta lu rel atìfnunga' - sute ke plltxe nìpxay. Ke lu ngay - fko ke tsun stivawm tìfnut ki pamtseot. Slä lu pamtseo a 'eykefu sì'efut ketìfnuä. Fpìl oel futa zun fìrel lilvu luke pamtseo, fìrel lilvu sìltsan nì'ul. Slä frapo zene ftxivey. Rel lu pxan fte tsive'a.
Sìoeyktìngo:
- tìza'usärìp - lit. pulling, intended meaning: gravity
- tanhìsìp - star ship
- tsawla syeprel - here Hubble telescope
- sä'o a ska'a txepit - fire extinguisher

Tìsop fa uran

Trram oe he mevenge kolä ne kilvan alu Morava. Pxoe sop ne tsray alu Napajedla (fìlì'ur lu ral alu tseng a ayioang näk). Tsatsenge fko tsun slivele mì hilvan fa uran (mì zìsìkrr asom ulte krra ftxozä lu). Tìsop fa uran lu yol nì'aw, slä sunu pxaya suteru ha zene fko ziva'u ye'krr txokefyaw zene pivey. *Tìslele solunu meiteru ulte oeru nìteng. Tìng nari ayrelur.

Nìteng trram lolu ftxozä atxkxeyä awngeyä alu Ftxozä swoka Vatslavä (po lamu eyktan atxkxeyä awngeyä ulte fkol tspang pot sre zìsìt amevozampuvofu). Nìkeftxo lu trrkive, tafral sutel ke tel kea tìk'ìnit mì mrrtrr.
Mawkrra kllpä nìmun, pxoe tolìran ìlä sray sì txayo ulte, nìlun, fwew tsyeymit. Krra fko uvan alu geocaching si, ke tsun ftivang kawkrr.

Hì'ang asawnop alu Travel bug

Trram lolu trr a sunu nìtxan taluna ftxozä sì yakfeyk asìltsan. Ye'rìn ya slu wew ulte tsawke lrrtok ke sayi nìtam, ha zene frapo sivar fratrr alor a 'ì'awn.

Sngä'i numtseng nìmun

Lu vospxì avolawve, krr tìsomä 'i'a ulte eveng sngä'i kivä numtsengne. Fìalo tsranten fìkrr ayoeru taluna ayoeyä 'itel a'ewan alu Barbora frrfen numtsengit 'awvea alo.

Eo numtseng

Po new nivume ulte poel hawl aysä'ot numtsengä hola vospxìo li. Lu eyawr krra sunu 'evengur numtseng ulte nume nìprrte'. Ha, tsun oe piveng nì'aw san Tìnusumeri etrìpa syayvi ulte nume nìltsan, ma 'ite. Lu suter akanu tìrey aftue nì'ul. Tutel a fpìl frakrr emza'u tìngäzìkit sìk.

Mìfa numtsengvi

Hu numultxatu

Tse, krr terul nìwin. Mezìsìtkam 'ite a'awve tìran ne numtseng 'awvea alo, set mefo nìwotx kä tsatsenge 'awsiteng.

Tì'i'a zìsìkrrä asom

Tse, muntrram tsame'a oel ayaungiati a zìsìkrr asom zera'u ne tì'i'a sneyä. Rolun oel hu evenge 'awvea ayrina'it utralä alu nì'ìnglìsì chestnut tree. Sau ke lu fyeyn li, ayrina' ke lu kllvawm ki teyr - yrrapìl teykungzup sat ne kllte. Ngian ayrina'ìl a mì hllte tare zìsìkrrit ayrìkä azusup.

Nìteng krra sop ne tìkangkemtseng oeyä, tsame'a oel ayyaot alu nì'ìnglìsì swallow a stäparsìm ne pongu tengkrr heyn mì lefngapa aytelem.

Fo tsakem si sre fwa hum ne soma atxkxe, Tsatsenge fo emrey tengkrr fìtsenge lu zìsìkrr herwìyä. Kop fko 'efu wew rewonmì ulte tsawke kllza'u ye'rìn nì'ul. Nìngay, krra vospxì avolve za'u, soma zìsìkrr sngä'i hivum. Kawtu ke tsun tsaru tìftang sivi....